رویکردی تحلیلی به بررسی جنسیت و تفاوت‌های آن در ادراک فضای کالبدی، نمونه موردی: فرهنگسراهای شهر تهران

Authors

  • اخلاص قمری کارشناس ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران.
  • امید دژدار استادیار معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران.
  • غلامرضا طلیسچی گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
Abstract:

هدف تحقیق حاضر، رسیدن به آیتم‌های ضروری در طراحی فضایی معماریست، که برای هر دو گروه جنسی کاربر فضا طراحی شده باشد. چنین فضایی، محصول توجه به تفاوت‌های ادراکی دو جنس استفاده‌‌کننده از فضا می باشد. ادراک فضا، از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین ابعاد شناخت و سنجش فضا می‌باشد. یکی از ابعاد مهم تفاوت‌های فردی انسان‌ها، جنسیت است و به‌نظر می رسد که جنسیت با نگرش‌های افراد و ادراک آن‌ها از پدیده‌ها رابطه داشته باشد. در نتیجه چنین تفاوت‌هایی، ممکن است افراد مختلف در رویارویی با فضا ادراک متفاوتی نسبت به یکدیگر داشته باشند. چنین موضوعی مستقلاً کمتر بررسی شده است و نتایج چنین آزمایش‌هایی می‌تواند تأثیر قابل توجهی در ارتقاء کیفیت محیط‌های انسانی داشته باشد. این مقاله درصدد پاسخگویی به پرسش‌های زیر است: آیا بین جنسیت و ادراک فضای کالبدی رابطه‌ای وجود دارد؟ و در ادراک فضای کالبدی توسط جامعه آزمودنی، بین دو جنسیت، تفاوت معناداری در توجه به ویژگی‌های فضا وجود دارد؟ فرهنگسراهایی در تهران انتخاب شده‌اند و گروه‌های پاسخ‌دهنده مؤنث و مذکر به منظور سنجش مفاهیم ادراکی فضا مورد استفاده قرار گرفته‌اند. روش پژوهش، آزمون افتراق معناییست. براساس نتایج حاصله، افراد در رویارویی با محیط، به تمام جنبه‌های فضای معماری، مقولات بصری، روانی، ادراکی و عملکردی توجه دارند. بنابراین باید در طراحی به تمام جنبه‌های ادراکی کاربران و تفاوت‌های آنان توجه نمود. این امر باعث ادراک کامل‌تر و خاطره‌انگیزی آن فضا شده و کاربران بهتر و با کیفیتی بالاتر با آن ارتباط برقرار کرده و زمان بیشتری را با رضایت خاطر در آن سپری می‌نمایند. از یافته‌های این پژوهش می‌توان به تفاوت‌های ادراک زنان و مردان از فضای کالبدی دست یافت و با رعایت آن‌ها در طراحی فضاهای عمومی، به ارتقاء کیفیت حضور هر دو جنس در فضا کمک کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیلی بر فضای کالبدی شهر اهواز

یکی از عواملی که شهر را از سایر سکونتگاه‌های بشری متمایز می‌کند ویژگی‌های کالبدی آن است که همواره توجه زیادی از سوی مدیران، برنامه‌ریزان شهری، ساکنان و بازدیدکنندگان به آن معطوف شده و کیفیت آن بر زیست ساکنان تأثیر به سزایی دارد. بی‌برنامگی و توسعه بی‌رویه به ویژه در شهرهای بزرگ موجب شده کیفیت کالبدی موجود نیازهای ساکنان را برآورده نکند و انتقادات مختلفی به آن وارد باشد که نمونه آن شهر اهواز است...

full text

ارائه مدل تحلیلی به‌منظور شناخت و ارزیابی مؤلفه‌های کالبدی پایداری اجتماعی در مجموعه‌های فرهنگی معاصر با استفاده از روش تحلیل شبکه (ANP) (مطالعه موردی: فرهنگسراهای شهر تهران)

با گسترش جوامع انسانی و ارتقاء نیازهای اجتماعی بشری برای زندگی بهتر، ضرورت حضور در فضاهای جمعی برای انجام برخی از فعالیت‌های انسانی از اهمیت زیادی برخوردار است. عملکردهای فرهنگی به دلیل دارا بودن فضاها و برنامه‌های غیررسمی به همراه سایر عملکردها، زمینه مناسبی را برای توسعه پایدار اجتماعی فراهم می‌کنند. هدف از مقاله حاضر، شناخت شاخص‌های پایداری اجتماعی در مجموعه‌های فرهنگی کشور و ارائه مدل تحلیل...

full text

نگرش روانشناختی به نقش جنسیت در قابلیت‌های ادراک فضای معماری

زنان و مردان ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی دارند که بررسی این تفاوت‌ها به ‌جهت آماری و تفسیری معنا‌دار است. در جامعه نیز، تفاوت‌های نسبتاً بارزی از نظر روانشناختی در ادراک فضای معماری وجود دارد که توجه به این امور برای دستیابی به شناخت علمی از نحوه ادراک زنان و مردان از فضاهای معماری و چگونگی نگرش آن‌ها بر عوامل تأثیرگذار در کیفیت بصری فضا حائز اهمیت است. مسأله اصلی در این تحقیق نادیده انگاردن جنبه ر...

full text

تولید جنسیتی فضای عمومی : بررسی گفتمان تفکیک جنسیت در فضاهای عمومی شهر تهران (نمونه موردی مترو)

این پژوهش به دنبال مطالعه تفکیک جنسیت در متروی تهران، به مثابه مصداقی از نامکان است. به همین منظور از طرفی به دنبال روشن ساختن تنازعات گفتمانی در ساختار کلان جامعه و مناسبت آنها با تفکیک جنسیت و متجسد شدن آن ها در فضای مترو رفته است، از طرف دیگر چگونگی مصرف عاملان اجتماعی و به ویژه زنان از این فضا مورد مطالعه قرار گرفته است. در همین راستا محقق بر پایه رویکرد نظری هانری لوفور در رابطه با تولید ف...

15 صفحه اول

بررسی تفاوتهای جنسیتی در انزوای اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شهر تهران

هدف از پژوهش حاضر بررسی تفاوت‌های جنسیتی زنان و مردان در انزوای اجتماعی بوده و در پی تبیین عوامل مؤثر بر این تفاوت­هاست. روش پژوهش به کار گرفته شده پیمایشی بوده و نمونه‌ی جامعه‌ی آماری شامل 300 نفر (181 نفر مرد، 119 نفر زن) از ساکن در شهر تهران، که 6 منطقه (مناطق 2، 6، 10، 14، 18، 22) با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی طبقه­ای و از هر منطقه 50 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات د...

full text

فضای شهروندمدار، رویکردی نوین در تحقق توسعۀ پایدار شهری (مطالعۀ موردی: شهر تهران)

تطور مفهوم فضا در دهه‏های گذشته و ایجاد درک مشترک از اینکه فضا یک سازۀ اجتماعی و اجتماع نیز یک سازۀ فضایی است، از یک سو و در نظر گرفتن حقوق شهروندان به‌مثابۀ اساس برنامه‏ریزی‎های اجتماعی در گفتمانهای شهروندی از سوی دیگر، اساس نظری تبلور فضای شهروندمدار است. مفهومی که شناخت ابعاد و نحوۀ عینیت یافتن آن موضوع بسیاری از پژوهش‏ها، برنامه‏ریزی‎ها و طرح‏های شهری در چند سال اخیر بوده است. این پژوهش به ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 21

pages  77- 86

publication date 2018-03-13

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023